^SEHIPILER^
<
<
<
<
Muqeddime
Söyümlük kitabxan hemmidin qudretlik uluq ALLAH keminini mana yene yéngi seper sheripige muyesser qildi.
Ayroplan Asia -Yawropa quruqluqi bilen bipayan Atlantik okyan üstidin uchup ötüp, dunyaning eng zor we eng meshhur shundaqla eng sirliq we xasiyetlik , romantik hem qabaetlik paytexti Niyorek shehri asminingha kélip aylanghanda, töwendiki ajayip heywetlik sheher menzirsige qarap , qelbim hayajan ilkige chömdi.Chaqmaq tézlikide xiyal ékranlirimdin Moskwa, Istambol, Tashkent, Almuta, Bishkek we Béyjing , Léningrad , Sofiye, Urümchi, Aqsu sheherliri asminida leyligen waqitlirimda peyda bolghan oylirim qayta ekis etti.Elwette, her bir seperde yéngi oy, yéngi xiyallar, yéngi tesiratlar! Men bu tesiratlirimni sélishturup körüshke urundum.Qiziq! bu qétim tamamen bashqiche tesirat! Men buninggha jawap izdeshke tirishtim, xolasem shu boldiki bu qétim men Okyan atlighan idim. Bolupmu, 21-esir bosughusigha ikki yil qalghan bu künlerde dunyaning siyasi , iqtisadi , medeni, meniwi we idiyiwi hayatigha jiddiy özgertish kirgzushke téximu tirishiwatqan hem shuninggha qadir qudretlik bir elning hawa boshluqida turup, uning omumiy qiyapiti we reali we ghayiwi qudretliri toghrisida qiyaslar dunyasigha gheriq boluwatattim.Men shuninggha ishendimki choqum bu el meni �Moskwa xiyallirim�ning dawamini sürüshke muweppeq qilidu! Méni xiyallirimni réyalliqqa aylandurush yolidiki küreshlirimde téximu tawlaydu!
Ayroplan derizisidin töwenge nezer saldim. Sansizlighan choxchuyup turghan égiz binalar arisidin �Ayal erkinlik ilahi�ni izdidim.Mana!! Erkinlik ilahimu köründi. Ilahning qolidiki mesh`el alahide közge tashlinip turatti. Ishtiyarsiz köz yashlirim taramlidi. Men közümni sürtüp, seperdashlirimgha nezer saldim.Ularmu Ayal Erkinlik ilahini körsitishiwatatti, lékin ularning köz yashliri tökülmigen, ularning közliridin peqet xoshalliq, memnunuyet we xatirjemlik arilash qiziqish hetta irengsizlik alametliri yéghip turatti. Dimek ular özlirini erkinlikning temini tétip bolghan ademler dep hésablighan bolsa kérek?! Erkinlik ular üchün peqet melum ijtimay dairilerdila cheklinip qaldimu qandaq?! Shu tapta ular méning wujudumda we rohiyitimde qandaq tuyghularning höküm süriwatqanliqini bilermu? Belki ular köz yashlirimgha qarap, heyranliq hés qilishar? Belki �u yigitni yaxshi körgen ashiqi kütiwatqanliqi üchün uni körüshke aldirap kétip, hayajanliniwatqandu �depmu oylap qalar?. Emma, ular hergizmu méning köz yashlirimning seweblirini oylap tapalmaydu xalas!!!. Men yenila köz yashlirimni toxtutalmidim. Alla meni mushundaq bichare qilip yaritip qoyghanmu yaki özümni shu bichariliq kochisigha özüm tashlighanmu? Eh! men néme dégen bichare he?! Méning ixtiyarsiz erkinlik ilahige soal qoyghum keldi, hetta uninggha kayighimmu keldi.
�Ey! erkinlik ilahi �dep xitap qildim men ichimde �erkinlik mesh`ilinighu yandurdung! otinimu tutashturdung. Bu ot teptidin nurghun erksiz köngüller illidi.Tonglighan tenlerge jan kirdi. Séning xasiyitingni hemme bilidu, Qolliringni sunup, mesh`el tepting bilen bicharilerge saxawet qilish bilen birge eshu mesh`el kötergen gigant qolung bilen erkinlik düshmenlirini taza kélishtürüp bir shapilaq salsangla kupaye qilatti!����
Ayroplan yénik qondi, Men éghir uh tartip, somkamni qolgha élip, ayroplandin chüshishke teyyarlandim. Qelbim échinish we tenhaliq otida échishqandek boldi. �Musapirliq derdini tartip harmighan idingghu?! Mana yene sanga yéngi musapirliq !� dep öz özümge achchiq kayidim shundaqla shu zamat musapirlar naxshisi ésimge keltürdim
.
Ushshaq balilar oynaydu,
Tal chiwiqni at étip.
Musapir balilar yighlaydu,
öz yürtini yad étip.��
Shundaq , men musapir, biz musapir, biz hemmimiz musapir!!!. öz yurtimizdimu musapir , özge yurttimu musapir ! Musapirlar naxshisini bolishighiche yangritip, sergerdanliq we xani - weyranliq kochisida zar- zar qashshap yürginimizge xéli bolup qaldi.Bu naxshini biz qewetla yaxshi körümiz, naxshimiz yangrighansiri musapirliq pis`xikisi kündin künge ulghaymaqta. Men néme üchün mundaq musapirliq késilige giriptar boldum? Néme üchün öz yurtumda qisqisi öz ejdadlirimning qanliri bilen sughurulup, ularning ümid, nidaliri bilen oghutlanghan öz muqeddes tupruqimda özümni mundaq musapir hés qilimen?� dégen soallarni qoymiduq hem qoymawatimiz. Démek men
musapirliqni yoqitish üchün bashqa sansizlighan musapirlardek musapirliq yoligha mangghan édim.Ene shundaq sansizlighan néme üchün dégen soallargha heqiqiy jawab izdesh üchün musapir bolghan idim.�Musapir bolghandikin téximu yaxshi musulman bolimen-de elwette!�
Men yenila öz -özümge teselli berdim. Démek menmu eshu sansizlighan qérindashlirimdek özümni aldash dorisi bilen özümni mesxush qildim.Uyghurlarning qan -qénigha singip ketken özini aldash we özini pepilesh pis`xikisidin men qandaqmu qéchip qutulalay , chünki menmu bir Uyghur de?!
Men ayroplan ishigidin siritqa chiqtim. Könglüm wallide yorup ketkendek boldi. �Men korushni arzu qilghan Amérika sen shumu?� dep xitap qildim öz-özümge � � Sen bilemsen? Men Yawropa -Asia chong quruqluqining neq ottursigha jaylashqan heddi hésabiz bayliq bilen tolghan Taklamakan , Jungghariye atliq chöllikning salimini élip keldim, U yerdiki xelq dostluq ümidi bilen sanga tikilmekte, U bek pak muhebbetke, méhri shepqetke heqiqi dostluq we semimiyetke muhtaj, sanga oxshash erkin échilip yéyilip usul oynashqa telpünidighan xelq! Sen shundaq bir xelqning Uyghur dep atilidighanliqini, Uning yer sharining eng kona igiliridin biri ikenligini bilemsen?�
Söyümlik dostlar ! Men ene shundaq soal, xitap, ökünüsh, kayish we teselli hemde ishench we ümid ilkide Amérika hayatimni bashlidim. Men télivizorlardin Klinton we Giorgi Bushlarning miyiqida külgen simasini köp kördum, Aq saray aldidiki baghchidiki orunduqlarda Aq Saraygha qarap olturup, shirin xiyallarnimu sürdüm, Washin�gton we Niyorek kochilirida yürüp �Men kim?� dégen soallarni öz -özümge qanche qétimlap qoyghinimni bilmeymen. Men �Ayal Erkinlik Ilahi�ni silap turup uning bilen yigha zare qilip turup sözleshtim we munazirleshtim. Bu �ilahmu� méning deryadek aqqan yashlirimgha qarap köngli buzuldi we béshimni méhribanliq bilen silidi hem ilhambexsh méhri bilen �Méning qolumdiki mushu mesh`el choqum séning yighiliringni shadliq külkilerge aylanduridighanliqigha ishen bichare insan! Men ene shuning üchün mana shundaq gigant turiwatimen, Men igizlikim bilen alemning hemme yérini köreleymen, Hemme yigha awazlirini angliyalaymen! Men sendek natiwan musapirlargha yar-yölek bolush üchün mana shundaq turiwatimen� dep xitap qildi.Men natiwanliqta belki dunya rekorti yaritalaydighan bu könglümni �Erkinlik ilahi�ning bu semimi xitapliri bilen pepiligendek qilip, öz-özümge qayta teselli berdim we Ah! uluq xuda mendek musapir bendiliringni héch unutmaydighanliqinggha ishinimen hem sendin shuni tileymen dep qolumni duagha köterdim.
Men musapirliqimni chüshengensiri we hés qilghansiri allani köprek esleydighan bolup qalghan idim. Men ilgiri Muqeddes Qeshqer Héytikah jamesige kirmigen bolsam, mana emdi Amérkigha kélip, Washin�gtondiki bizning eshu héytikah jameyimizningchilik tarixi bolmighan yéngi meschitke daim bérishni unutmaydighan bolup qaldim, qisqisi allahning bu yerdiki muqeddes öyide musapirliq we ghériplik tuyghulirimgha xatime bérish üchün köprek nida qilidighan boldum. Amérika hayatim méni ilgiriki hayat musapilirimde hés qilip baqmighan yéngi tuyghu we yéngi chüshenchiler shundaqla téximu mustehkem irade we kélichekke bolghan qet`iy ishench we üzülmes ümidlerni bexsh etti.
Men Oklaxoma bostanliqlirida közliridin natiwanliq we emma ümidwarliq nurliri yéghip turghan bir Indian bilen quchaqliship dost boldum.U manga axirqi bir Indianning hikayisi sözlep berdi.
Men yene Amérika dollirining insan hayatidiki ijtimai- iqtisadi we medeniy qimmitini jümlidin uning siyasi qimmitini yene bir qétim tonup yettim. Prézident saylimida özining awaz bérish hoquqi üchün küreshken Amérikiliqlarning hayatida qarimaqqa bilinmeydighan emma qan`gha singip ketken siyasiy qizghinliq mundaqche qilip éyitqanda wetenperwerlikning neqeder muhim ikenligini chüshinish bilen biz Uyghurlarning rohiyitimizdiki daim aghzimizgha alidighan millet we weten ibariliri toghrisidiki chüshenchilirimiz ottursidiki perqlerni yenimu bir qedem hés qildim. Eger hemmimizde ene shu men körgen addiy Amérikiliqlarning hemmiside bolghandek weten we millet tuyghusi yéterlik bolghan bolsa idi belki közlirimiz bügünkidek yashangghurap turmas idi. Musapirlar naxshisini undaq yaxshi körmigen bolar iduq. Belki hemmimiz öz kindik qanlirimiz tökülgen yerlirimizde goya xojayinlardek zeberdes qedem tashlap, kökrikimizni kirigen halda yürer iduq. Amérkiliqlarda mewjut bu wetenperwerlik rohining bizde sun`iliki yaki takammullashmighanliqi we yaki omumlashmighanli bilen Amerikiliqlardin zor perqliqqe ige ikenlikini hés qildim.
Elwette , bir qanche yillar ichide méning sözlep tügütüp bolalmighidek tesiratlargha érishkinimde shek yoq. Belki, bu tesiratlar hazir konirimaqta we yéngilanmaqta hemde kündin- künge chongqurlashmaqta. Netijide tesiratlirimning dawamining üzülmeydighanliqida téximu shek yoq!!!
Men deslepki tesiratlirimni söyümlik dostlarning pikir hozurigha tashlap, ularningmu manga oshshash �Erkinlik ilahigha� soal qoyushini, héch bolmighanda öz shapilaqliri bilen öz yüzlirini kachatlap öz -özige kayishini hemde 21-esirde yigha zare nale peryadlarni emes belki, Uyghur insanlirining nurghun yillardin buyan arzu qilip kéliwatqan eng qimmetlik bextlik künlirini qolgha keltürüp, öz tupraqlirida sün`iy emes belki, heqiqi toy merikilirini ötküzishini tolimu arzu qilimen we tileymen ���������
Belki �Moskwa Xiyalliri�ni oqughan bolsingizler démek bu bizgha oxshash musapir qérindishimiz yenila eshu xiyallirining dawamini süriwetptu! Démek uning xiyalliri tügimeydiken dégen oygha kélidighanliqinglargha ishenchim kamil .Qedirlik dostlar emeliyette bu hemmimizge ortaq xiyallardur! U bizge ejdadlirimizdin miras qalghan. U, quruq xiyal emes, belki heqiqi arzu, ümid, ishench we choqum érishidighan yüksek ghayidin ibaret!
Söyümlük dostum xiyallirimiz oxshamdiken?
Démek, xiyallar tügimeydu!!!
